Chianti Classico staat aan de vooravond van een nieuwe mijlpaal. Een meedogenloze campagne om de unieke identiteit van de regio aan te scherpen heeft geleid tot een nieuwe onderverdeling in 11 dorpen. De huidige negen erkende Chianti Classico-gemeentegebieden zullen worden vervangen door deze 11 nieuwe Unità Geografiche Aggiuntive (UGA’s). Tijd om ze even onder de loep te nemen. Na een jarenlange discussie, keurde het Chianti Classico-consorzio afgelopen zomer een nieuwe subzoneclassificatie goed. Er komen dus 11 UGA’s in Chianti Classico. Wijnmakers mogen er voortaan de naam toevoegen van hun gemeente het voorlabel van hun Gran Selezione-wijnen (in de komende jaren zal dit zich uitbreiden naar de wijnen van Riserva- en annata-niveau). De elf zijn Castellina, Castelnuovo Berardenga, Gaiole, Greve, Lamole, Montefioralle, Panzano, Radda, San Casciano, San Donato in Poggio en Vagliagli. De Chianti Classico beslaat zo’n 70.000 hectare grondgebied tussen de Toscaanse steden Firenze en Siena, waarvan 10% is aangeplant met wijnstokken. Sangiovese domineert hier, aangezien het minstens 80% van de blend moet uitmaken voor alle Chianti Classico-wijnen. Sangiovese is, net als Pinot Noir, een plaatsgevoelige variëteit: de druif drukt de nuance van waar ze is geplant prachtig uit in de wijn, dus de nieuwe stap geeft de consument meer kans om die specifieke plaats door de wijn te begrijpen. Het is een hele uitdaging om de gedetailleerde kwaliteiten van elke betrokken subzone netjes uit te leggen. Maar laten we toch proberen de belangrijkste verschillen te begrijpen, van dorp tot dorp. Als je het kaartje bij dit artikel volgt, gaan we van beneden naar boven. Vagliagli Vagliagli is een gehucht in de gemeente Castelnuovo Berardenga, op 15 minuten rijden ten noorden van het centrum van Siena. Wijnmakerijen hier zullen de dorpsnaam Vagliagli aan hun label kunnen toevoegen – hoewel sommige producenten doorgaan met de meer bekende gemeentenaam, Castelnuovo Berardenga. Vagliagli is gescheiden van Castelnuovo Berardenga door de rivier de Arbia bij Pianella en de subzone van Gaiole. De hoogte begint te stijgen als je Vagliagli nadert, en hier bevat de bodem meer alberese (een compacte kalksteenrots) en minder klei en tufsteen, een zachte, poreuze rots gemaakt van vulkanische as, die vaker voorkomt in Castelnuovo Berardenga. De wijnen uit deze zone zijn over het algemeen lichter en fruitiger. Castelnuovo Berardenga Castelnuovo Berardenga, iets lager gelegen in de oostelijke vleugel, is een van de warmste gemeenten van de Chianti Classico. Wijnen hebben hier flink wat body in hun fruitige karakter, met hechte tannines die in hun jeugd sober kunnen lijken. Deze wijnen trekken vaak vergelijkingen met de gespierde wijnen van Montalcino, verder naar het zuiden. Castellina Met opnieuw Siena als startpunt, brengt een rit van 15 minuten naar het noordwesten je naar Castellina. Rijdend naar Fattoria Pomona, een familiebedrijf sinds 1890, is deze warmte voelbaar en zichtbaar: cactusbloemen en cactusvijgen steken uit de droge stenen muren tegenover de wijnmakerij. Castellina is niet alleen warm, het heeft ook van de minste jaarlijkse regenval in de Chianti Classico. De wijnen hier lijken enigszins op die van Castelnuovo Berardenga, maar ze hebben niet de neiging om de mond zo breed te vullen. San Donato in Poggio San Donato in Poggio, niet ver van Castellina in het noordwesten, omvat Barberino Val d’Elsa, Poggibonsi en Tavarnelle Val di Pesa. De meest westelijke van de subzones, vanaf de heuvels (op een gemiddelde van 350 meter) zie je de torens van San Gimignano en de stad Volterra in het zuidwesten, in de richting van de kust. De wind heeft hier een krachtig verkoelend effect op de wijnstokken, vooral ’s nachts, waardoor de kleur wordt gefixeerd, de zuurgraad behouden blijft en de aroma’s in de druiven worden verhoogd. De afgelopen zomer daalden soms de temperaturen ’s nachts met 19°C, van ongeveer 25°C tot 6°C. Het matigende effect van de verkoelende wind zorgt ook voor een lang rijpseizoen, cruciaal voor de later rijpende Sangiovese. San Casciano Val di Pesa Als we verder naar het noorden gaan, bereiken we San Casciano Val di Pesa. Het ligt, naast de gemeente Greve, op het noordelijkste punt van de Chianti Classico-zone en op slechts enkele minuten van Firenze. Het is de subzone waar de oogst waarschijnlijk als eerste zal plaatsvinden. De bodem is rijk aan ciottoli di fiume – kleine kiezels en grote gladde stenen, overblijfselen van oude rivierafzettingen – en zandig slib. De stenen houden warmte vast en stralen deze uit, waardoor de wijnstokken volledig rijpen. De wijnen hier zijn licht maar hebben toch aardig wat tannines. Waar San Casciano Greve ontmoet, stijgt de hoogte, evenals het volume van de galestro in de bodem. Galestro is een broze steen, schilferig en kruimelig – heel anders dan de ondoordringbare alberese die in wijngaarden verder naar het zuiden in de regio wordt gevonden. De wijnen hier vertonen een meer staalachtig karakter, meer mineraal en gespannen. Greve Als we naar het oosten oversteken en naar het zuiden draaien, zijn we in Greve. De rivier de Greve snijdt door deze regio en wijnstijlen kunnen variëren afhankelijk van aan welke kant van de vallei en op welke hoogte een wijngaard ligt. Aan de oostkant is het warmer; wijngaarden liggen er op het zuiden en westen en genieten van de krachtige middagzon. De wijnen hier hebben een uitgesproken roodfruitkarakter, zijn fris en behoorlijk zoet. Montefioralle Montefioralle is de op één na kleinste subzone na Lamole. De zeldzame combinatie van grondsoorten – een mengsel van montemorello (alberese en galestro-schalie) en sillano (siltsteen en kleisteen) – wordt ook gevonden in Ama in Gaiole en Montevertine in Radda. De wijngaarden van Montefioralle liggen op het oosten en waarderen de ochtendzon en de schaduw in de middag. In de warmere jaren behouden de wijnen een koelte en gratie die, onder invloed van de kalkrijke bodem, ervoor zorgt dat ze in hun jeugd gemakkelijk te drinken zijn, maar je ze ook mooi kan laten rijpen. Panzano Panzano, een gemeente in Greve, heeft nu een eigen deelgebied ten westen van de rivier de Greve op een hoogte van ongeveer 500 meter. In Panzano liggen wijngaarden op het zuiden in de vorm van een natuurlijk amfitheatervormig bassin dat bekend staat als de Conca d’Oro. De wijnstokken baden overdag in zonlicht en warmte, en dankzij hun grote hoogte genieten ze van de temperatuurdaling ’s nachts. Panzano-wijnen, altijd heerlijk rijp en vol van body, vertonen een geweldige balans en soepelheid met stevige, bevredigende tannines en smaakvolle pruimen- en kersenfruitaroma’s. Lamole Op slechts 7 kilometer rijden, en toch binnen de gemeente Greve, ligt Lamole. Samen met Radda is Lamole een van de hoogste locaties in de Chianti Classico-zone, met een hoogte van 650 meter. Er zijn hier droge, stenen terrassen die over steile, zanderige heuvels kronkelen. Het groeiseizoen is lang vanwege de koelere gemiddelde temperaturen, en de wijnen zijn prima: slank maar persistent in tannines, lang van smaak en nerveus in zuurgraad, ze lijken te trillen van energie. Radda Als we zuidwaarts richting Siena gaan – we zitten nog steeds op 600 meter hoogte – komen we aan in Radda. De middeleeuwse ommuurde stad met panoramisch uitzicht op het omliggende platteland is glorieus sfeervol, en dat gevoel van sfeer vertaalt zich in de wijnen van de subzone. Rijk aan details, tannines erdoorheen geweven. Het parfum van Radda-wijnen is bedwelmend, aromatisch en kleurrijk – van paarse bloemen, iris en violet, van bloedsinaasappel, rode kersen en zoete tijm. Gaiole In dit deelgebied ligt Castello di Brolio, het landgoed waar baron Bettino Ricasoli in 1872 het recept voor Chianti formuleerde. Net als Radda is ook Gaiole sfeervol, ruig en rotsachtig. Dit zijn doelgerichte, verticale wijnen – de tannines zijn prachtig: ondersteund door de zuurgraad, ze zijn gepolijst en persistent. (kg) Source: Newsweek